Το Μουσείο Κοτσανά σχεδιάζει και υλοποιεί μια σειρά από εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια, όπως εργαστήρια ρομποτικής, καλλιτεχνικών, φυσικών επιστημών και μαθηματικών, προσαρμοσμένα κατάλληλα για παιδιά προσχολικής ηλικίας, την πρωτοβάθμια,  δευτεροβάθμια  και τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Στόχος είναι να εξοικειωθούν οι συμμετέχοντες με την τεχνολογική, επιστημονική και πολιτιστική κληρονομιά μέσα από το βίωμα, το παιχνίδι, τη φαντασία  και τις κατασκευές.

Τηλεπικοινωνίες και κρυπτογραφία στην αρχαία Ελλάδα
από την Τροία στις Μυκήνες και από τη Βαβυλώνα στη Σπάρτη

Δώρο: ένας χάρτινος λειτουργικός κρυπτογραφικός δίσκος του Αινεία Ένα µοναδικό ψυχαγωγικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα για µικρούς και µεγάλους.

Σε ένα ειδικό διαδραστικό χάρτη τοποθετήστε σωστά τους πυρσούς του Αγαµέµνονα και ανακοινώστε ότι…η Τροία έπεσε.

• Μάθετε και λειτουργήστε την «πυρσεία», τον πρώτο οπτικό τηλέγραφο της ιστορίας. Λάβετε και στείλτε µε τους φίλους σας κωδικοποιηµένα µηνύµατα και…σώστε την πόλη ή…παίξτε το χαλασµένο τηλέφωνο. Μάθετε και λειτουργήστε τον «υδραυλικό τηλέγραφο» του Αινεία, την πρώτη συσκευή τηλεπικοινωνίας στον κόσµο…και γίνετε οι πιο γρήγοροι «φρυκτωροί» της ιστορίας.
• Κατασκευάστε τα «τετράδια» και τα «µολύβια» των αρχαίων Ελλήνων και γράψτε, στείλτε και διαβάστε κρυπτογραφικά µηνύµατα µε τον κώδικα του Πολυβίου.
• Κατασκευάστε την «κρυπτεία σκυτάλη» και στείλτε χρήσιµα µηνύµατα για τους «φίλους» σας και ακατανόητα στους «εχθρούς».
• Κατασκευάστε µόνοι σας τον κρυπτογραφικό δίσκο του Αινεία, τυλίξτε µε κλωστή το µήνυµα που σας εκφράζει και πάρτε το µαζί σας ως µενταγιόν.

Αρχαία ελληνικά παιχνίδια στρατηγικής
από το Ζατρίκιο µέχρι το παζλ, το τάγκραµ, το «σκάκι», το «τάβλι» και την «τρίλιζα»

Δώρο: ένα χάρτινο λειτουργικό (ο)στοµάχιο του Αρχιµήδη Ένα µοναδικό ψυχαγωγικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα για µικρούς και µεγάλους.

• Ανακαλύψτε τα σηµαντικότερα ευφυή παιχνίδια στρατηγικής από τη Μινωική ως την Ύστερη Ελληνιστική Περίοδο. Μάθετε τους «πεσσούς» και την «κυβεία».
• Διαγωνιστείτε στην «τριάδα» και την «εννεάδα».
• Ανακαλύψτε τους κανόνες στην «τηλεία» και την «πόλι».
• Εξασκηθείτε στο «(ο)στοµάχιον» του Αρχιµήδη µε τα 14 κοµµάτια. Προσπαθήστε να φτιάξτε σαν τάγκραµ µία από τις 8 προεπιλεγµένες (ή άλλες δικές σας) φιγούρες ή σαν παζλ ένα τετράγωνο µε έναν από τους 536 διαφορετικούς τρόπους επίλυσης και κερδίστε ένα ξεχωριστό δώρο από το πωλητήριο του Μουσείου.
• Πάρτε µαζί σας ένα ξύλινο «(ο)στοµάχιο» και µια µοναδική αφίσα µε όλους τους συνδυασµούς του, όπως ερευνήθηκε από τον Αρχιµήδη και επιλύθηκε πρόσφατα µε τη χρήση πανίσχυρων υπολογιστικών προγραµµάτων.

Υπολογιστικοί µηχανισμοί της Αρχαιότητας
από το «κοµπιουτεράκι» της Σαλαµίνας µέχρι τον «υπολογιστή» των Αντικυθήρων

Δώρο: ένας χάρτινος λειτουργικός ελληνικός (ακροφωνικός) άβακας

• Ανακαλύψτε τον ελληνικό (ακροφωνικό) άβακα, µια ειδική πινακίδα που επιτρέπει την ταχύτατη τοποθέτηση αριθµών οποιουδήποτε πλήθους και µεγέθους µε το «Ηρωδιανό» σύστηµα αρίθµησης και την ταχύτατη έκδοση του αποτελέσµατος πρόσθεσης, αφαίρεσης, πολλαπλασιασµού και διαίρεσης µεταξύ τους. Εξασκηθείτε, διαγωνιστείτε και κερδίστε ένα ξεχωριστό δώρο από το πωλητήριο του µουσείου.
• Περιστρέψτε το κοµβίο ενός µηχανισµού των Αντικυθήρων σε γιγάντια κλίµακα και ξεκλειδώστε µόνοι σας τα «µυστικά» του. Πηγαίνετε στο παρόν, το παρελθόν ή το µέλλον και εντοπίστε τη θέση του ήλιου στο ζωδιακό κύκλο, τη θέση και τη φάση της σελήνης, το µήνα στο σεληνιακό ηµερολόγιο, την ηµέρα και την ώρα ηλιακών και σεληνιακών εκλείψεων, τις ηµεροµηνίες τέλεσης των αρχαίων αθλητικών αγώνων, κ.ά.
• Κατασκευάστε µόνοι σας ένα λειτουργικό τµήµα του Μηχανισµού των Αντικυθήρων από µέταλλο και πλεξιγκλάς και πάρτε το δηµιούργηµά σας ως διακοσµητικό στο γραφείο σας.

«Αήρ και ὕδωρ»

από το πρώτο «συντριβάνι» μέχρι τον πρώτο «συναγερμό» της ιστορίας.

Δώρο: αυτοσχέδια κούπα του Πυθαγόρα

Οι συμμετέχοντες  θα μπορέσουν μέσα από την πρακτική εφαρμογή συγκεκριμένων εφευρέσεων, όπως του πρώτου ηχητικού συναγερμού, της αυτόματης κρήνης, της κούπας του Πυθαγόρα, της αιολόσφαιρας του Ήρωνος, να κατανοήσουν πλήρως τη λειτουργία τους αλλά και την εφαρμογή της επιστήμης της φυσικής. Στόχος της δράσης είναι οι μαθητές να γνωρίσουν, πώς οι Αρχαίοι Έλληνες αξιοποίησαν στοιχεία της φύσης, όπως το νερό και ο αέρας για τη λειτουργία των εφευρέσεων τους.

«Το βιβλίο Ιστορίας ζωντανεύει στο Μουσείο» 

Δώρο: ένα νόμισμα της Αρχαίας Ελλάδας, Στατήρας Αθήνας

Τα παιδιά θα έρθουν σε άμεση επαφή με τα αρχαιολογικά κατάλοιπα που θα γνωρίσουν στις σελίδες του βιβλίου του μαθήματος της Ιστορίας «Ιστορία Στα αρχαία Χρόνια».

Σκοπός του προγράμματος είναι τα λειτουργικά εκθέματα των συλλογών να ζωντανέψουν στα μάτια των μαθητών, οι οποίοι  θα γνωρίσουν με τον καλύτερο τρόπο τις «πρωτογενείς» πηγές, θα κατανοήσουν την κατασκευή όσων έχουν μελετήσει, θα χρησιμοποιήσουν πρακτικά κομμάτια και μέρη από τα παραθέματα, τις εικόνες, τους χάρτες, τα κείμενα του βιβλίου τους με τη βοήθεια του εξειδικευμένου προσωπικού του Μουσείου.

Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρουσιάζονται 8 διαφορετικές κατηγορίες βάσει του σχολικού εγχειριδίου: Μουσικά όργανα αρχαίων Ελλήνων, Ναυτική τεχνολογία, Νομισματική, Αθλητική τεχνολογία, Παιχνίδια, Εφευρέσεις Αρχιμήδη, Αρχαίο Θέατρο, Χάρτης Πτολεμαίου.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθύνεται σε μαθητές της Δ’ τάξης Δημοτικού.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Μουσείου Κοτσανά Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας είναι εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Κάθε πρόγραμμα προσαρμόζεται κατάλληλα για ενήλικες, παιδιά ή και για μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.